Wie een sloep of tender gaat aanschaffen moet bij zo’n aankoop heel veel verschillende keuzes maken. Wij zetten de voor- en nadelen van alle beslissingen op een rijtje. Maar eerst leggen we uit waar de verschillende namen van deze bootsoort vandaan komen.
Foto: Bootverhuur aan de MaasSoort namen
Sloepen en tenders zijn er in veel soorten en maten. Maar wat zijn nu eigenlijk sloepen, tenders, vletten, barkassen of launches? Het woord ‘sloep’ komt van het Franse Chaloupe, kleine vissersbootjes uit de 15e eeuw. In Nederland werd ‘sloep’ sindsdien de algemene benaming van een kleine bijboot van een veel groter schip. Tegenwoordig worden eigenlijk alle boten met een kabelaring, een touw om de romp, een sloep genoemd. Het woord tender is het Britse algemene woord voor ‘verzorgende’ bijboot van een groot schip. Nu zijn tenders boten met een sloep indeling die snel kunnen varen en een brede achterkant hebben. Het woord ‘vlet’ is waarschijnlijk ontstaan als afkorting van het Britse ‘flatbottom’, een bijboot met een wat vlakkere (lepel-)boeg, waarmee vletten gemakkelijk het strand op konden worden getrokken. Barkas is ontstaan vanuit het Latijnse Barca en werd de aanduiding van een wat grotere chique officiersboot. Het woord ‘launch’ komt van het Maleise ‘lancaran’, dat ‘snel, moeiteloos varend bootje betekent. Dit boottype wordt vooral gebruikt voor elegante, ranke bootjes. In het algemeen kun je zeggen dat al deze namen verwijzen naar kleine bijboten. In dit artikel beperken we ons tot de sloepen en tenders.
Uiterlijk
Een sloep is over het algemeen een klassiek gelijnd boottype met soms een overnaadse, maar veel vaker nog een gladde romp. De overgrote meerderheid van de sloepen heeft een kielbalk, om de koersstabiliteit te vergroten. Een tender is over het algemeen moderner en strakker gelijnd, heeft meestal een brede achterzijde met vaak een buitenboordmotor in een speciale ruimte, de bun. Tenders hebben een gladde romp en een vlak onderwaterschip.
Snel-varen
Sloepen zijn vanwege de kielbalk, het forse roer en de rompvorm niet echt geschikt voor snel varen. Om toch harder te kunnen, werden vroeger kleine roertjes en grote, zogenaamde trimvlakken achter aan de boot gemonteerd. Later zagen bootbouwers in dat je beter een boottype kunt ontwikkelen met de indeling van een sloep, maar met een vlakker onderwaterschip, een klein roerblad en een grotere motor. Die snel-varende boten met sloep-indeling werden al heel snel tenders genoemd. Voordelen van een sloep zijn de koersvastheid, het lekker rustig kunnen varen, de wat lagere brandstofkosten en het comfort aan boord. Nadeel is dat je nooit echt kunt opschieten om bijvoorbeeld grote afstanden af te leggen. Voor een snel-varende tender is 100 kilometer op een dag makkelijk te doen, voor een langzaam varende sloep wordt dat een missie met lange adem. Voor een boot die sneller kan dan 20 kilometer per uur heb je overigens Klein Vaarbewijs 1 nodig. Wil je groot water oversteken zoals het IJsselmeer of op de grote rivieren varen, dan wordt ook Klein Vaarbewijs 2 vereist.
Een sloep die vaart over zee. Foto: Isloep.Aandrijving
Grofweg zijn de keuzes voor motorisering: diesel inboard, benzine buitenboordmotor, elektrisch en hybride. De meeste oudere sloepen zijn met een diesel inboard motor uitgevoerd. Tegenwoordig zie je dat steeds meer sloepen, maar vooral ook tenders met benzine buitenboordmotoren worden uitgerust. Om het originele karakter van de sloep of tender te behouden zijn deze motoren vaak in de motorbun geplaatst, waar extra ventilatie nodig is om de motor te kunnen laten ademen. Dieselelektrische hybride motoren bundelen de plus- en minpunten van elektrische en diesel aandrijvingen. Je kunt er stil en emissie-vrij mee varen in bijvoorbeeld natuurgebieden, maar op andere plekken ook snel-varen en je actieradius vergroten dankzij de verbrandingsmotor. Deze combinatie van twee motoren is natuurlijk wel de duurste aandrijving's optie.
Bij een elektrische aandrijving wordt de actieradius bepaald door het gebruikte motorvermogen in combinatie met de energievoorraad in de accu’s. Vaar je langzaam, dan kun je met een beperkte accucapaciteit al een flink end komen. Wil je snel, dan heb je een grote set accu’s nodig om op de plek van bestemming aan te komen. Zo’n accu-set weegt veel en dat werkt weer in het nadeel van snel varen. Eigenlijk is de stand van de techniek anno 2022 nog niet zo ver dat je probleemloos langere tijd elektrisch snel zou kunnen varen. We hebben de voor- en nadelen van de verschillende aandrijvingen in een overzicht geplaatst.
De voor- en nadelen van de verschillende aandrijvingen.Aluminium en polyester
Vroeger waren alle kleine boten van hout, maar tegenwoordig worden sloepen en tenders meestal van aluminium of polyester gemaakt. Aluminium is trendy, de boten worden met de hand gemaakt en zijn dus redelijk eenvoudig aan de klantwensen aan te passen. Nadeel is wel dat aluminium warmte (en kou) gemakkelijk geleidt, zodat de boten in de winter koud en in de zomer heet kunnen aanvoelen. Ook geleiden aluminium boten als klankkast soms de geluiden van de motor of van het water dat tegen de romp slaat. Polyester is veel meer geschikt voor serieproductie, dus de aanschafkosten worden daardoor lager. Ze maken minder geluid en zijn wat stabieler in de ervaren temperatuur. Maar ze zijn weer wat minder gemakkelijk aan klantwensen aan te passen.
We zetten de voor- en nadelen van deze twee materiaalsoorten op een rijtje:
De voor- en nadelen van deze twee materiaalsoorten.Wat kost een sloep?
De prijs van een sloep is afhankelijk van een groot aantal factoren:
- Lengte
- Bouwmateriaal
- Benodigde arbeidstijd
- Benodigd vakmanschap
- Motorisering
- Uitrusting
- Merkbekendheid en daaraan gekoppeld:
- Restwaarde bij inruil
Een nieuwe sloep is verkrijgbaar vanaf ca €12.000. Dan hebben we het over het kopen van een kleine ‘kale’ sloep met een kleine buitenboordmotor die in grote oplages in lagelonenlanden wordt gefabriceerd. Voor een Nederlands topproduct beginnen de prijzen rond de €35-40.000. Dat is veel geld, maar je mag verwachten dat zo’n boot lang zijn waarde blijft behouden. Als je langzaam op een boot afschrijft, zal deze bij verkoop een relatief hoog bedrag opbrengen. De prijs per uur varen zal bij een A-merk sloep even hoog, maar vaak zelfs lager uitkomen dan bij een mindere sloepen en tenders met een veel lagere aanschafprijs.
Waar moet je op letten bij het kopen van een sloep?
Kijk bij het kopen van een nieuwe boot niet alleen naar de prijs die wordt geadverteerd. Vaak is dat een basisprijs en komen er nog allerlei kostbare zaken bij, zoals de motor, kussens, zonnebed, buiskap, kabelaring of stootlijst, dek-bedekking, antifouling, een afwijkende kleur en een aflever-pakket met stootwillen, lijnen en een vlag. Andere uitrusting wensen als navigatiemiddelen of een toilet kunnen de prijs ook flink opdrijven. Sommige merken hanteren daarom een complete all-in prijs. Dan lijkt een boot duur, maar onder aan de streep valt dit in vergelijking de uitrusting van andere merken mee.
Op een gebruikte boot zijn alle extra’s boven de basisprijs al in de prijs van de boot verwerkt. Deze kosten vormen ook de reden dat gebruikte sloepen en tenders relatief duur lijken. Een gebruikte boot is namelijk veel completer uitgerust dan een ‘kale’ nieuwe boot.
Strategie
In grote lijnen is de keuze strategie hetzelfde als bij het kopen van een ander type boot. Je begint met het bepalen van wat je met je boot wil. Je kunt dan denken aan:
- Vaargebied: Waar wil je varen?
- Aantal mensen maximaal aan boord?
- Snelheid, snel-varend of rustig?
- Comfort, toilet, zonnebed, overnachtingsmogelijkheid.
- Aandrijving, diesel, benzine buitenboordmotor, hybride of elektrisch?
- Afmetingen: welke maat kun je kwijt op de geplande ligplaats?
- Doorvaarthoogte: ben je beperkt door een maximale doorvaarthoogte?
- Gebruikt of nieuw?
- Onderhoudsgevoeligheid, veel of weinig onderhoud nodig?
- Esthetiek: hoe belangrijk vind je mooi? En wat vind je mooi?
- Budget: zet het bedrag lager dan wat je kunt betalen. Er komen immers altijd extra kosten bij.
Een Tender aan het varen over zee.Trap niet in praatjes
Zet alle onderdelen van jouw lijstje onder elkaar en bepaal de prioriteiten. Zet budget op 1, dat vergemakkelijkt het zoeken. Een grote aankoop vereist een goede voorbereiding. Als je de tijd neemt om goed te zoeken en te onderzoeken voorkomt dat teleurstellingen bij kopers en verkopers. Vaak vind je niet direct een boot die aan alle criteria voldoet. Dan moet je de criteria wellicht wat verruimen en wat andere, voordeliger keuzes maken. Als je een boot hebt gevonden die aan jouw criteria voldoet, ga je kijken en maak je een proefvaart. Dat is essentieel.
Heb je niet veel verstand van boten, neem dan een kenner mee die je vertrouwt of laat een aankoopkeuring door een erkende expert verrichten. Alleen door echt met een boot te gaan varen merk je of deze bij jou past. Trap niet in verkopers-praatjes die zeggen dat proefvaren niet mogelijk is, maar beloven dat je de boot direct terug mag geven als deze niet bevalt. Als je de boot eenmaal hebt afgenomen, is er meestal geen weg meer terug. Proefvaren biedt de verkoper de kans om de klant verliefd op de boot te laten worden. Voor de koper is het de kans om te zien of de boot bij je past. Als je dan de sloep of tender van je dromen hebt gevonden kan het grote genieten echt beginnen.
Top 15: merken sloepen en tenders
Een boot financieren. Wat zijn de opties?
Hoeveel kost het om een boot te bezitten?
Waar mag je snel varen?
